Το κυνήγι των ταλέντων στο οποίο έχουν αποδυθεί τα τελευταία μετά την πανδημία χρόνια οι επιχειρήσεις δεν έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα καθώς, όπως διαπιστώνουν οι ειδικοί, οι εργοδότες παραμένουν περιχαρακωμένοι σε στερεότυπα, με αποτέλεσμα τα ταλέντα να χάνονται. Συνήθως αγνοούνται δεξιότητες (soft skills) όπως το ομαδικό πνεύμα και η προσαρμοστικότητα, που θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά.

Στον αντίποδα και οι υποψήφιοι για πρόσληψη αντιμετωπίζουν δυσκολίες γιατί δεν έχουν στο portfolio τους δεξιότητες, τα λεγόμενα μικροδιαπιστευτήρια που θα τους ανοίξουν την πόρτα στην αγορά εργασίας.

Πώς θα βελτιωθεί λοιπόν αυτό το πολύπαθο «matching», το ταίριασμα των απαιτήσεων των εργοδοτών και των προσόντων των εργαζομένων, προκειμένου να περιοριστούν οι ελλείψεις σε προσωπικό;

Μία από τις απαντήσεις είναι οι μίνι εκπαιδεύσεις διάρκειας ενός- δύο μηνών, κυρίως σε ψηφιακές δεξιότητες και πράσινη οικονομία, ώστε οι υποψήφιοι για πρόσληψη να επικαιροποιούν το προφίλ τους, καθώς οι αλλαγές τρέχουν με ασύλληπτα γοργούς ρυθμούς.

Αυτή την τάση της αγοράς εργασίας υιοθετούν και τα νέα προγράμματα κατάρτισης της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) για 500.000 εργαζoμένους και ανέργους που θα ενεργοποιηθούν άμεσα, δίνοντας έμφαση στις γυναίκες και σε ομάδες με δυσκολία στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας.

Με τη βοήθεια τριών στελεχών που έχουν σημαντική εμπειρία, θα προσπαθήσουμε να αποτυπώσουμε τι ζητούν οι εργοδότες, ποιες είναι οι απαραίτητες δεξιότητες και ποια τα επαγγέλματα με τη μεγαλύτερη ζήτηση σήμερα. Επιπλέον, τα στελέχη αναφέρονται στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες που θέλουν να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους.

Kατερίνα Παπανικολάου

Οι εργοδότες να γίνουν πιο ανοιχτοί για να μη χάνονται ταλέντα

H Κατερίνα Παπανικολάου είναι senior manager, PwC, μιας εταιρείας που θεωρείται ηγέτιδα στον κλάδο παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών, ενώ ένα κομμάτι των υπηρεσιών που προσφέρει επικεντρώνεται στη στρατηγική των δεξιοτήτων.

«Οι εργοδότες περιορίζουν το εύρος των υποψηφίων, αποφεύγοντας για παράδειγμα υποψήφιους μεγαλύτερης ηλικίας ή άτομα με αναπηρία», τονίζει η κυρία Παπανικολάου.

Εχουν δηλαδή μια στενή θεώρηση της θέσης εργασίας, με αποτέλεσμα να χάνονται ταλέντα. Βεβαίως, αυτό δεν συμβαίνει στις μεγάλες εταιρείες, οι οποίες επενδύουν στις δεξιότητες και διευρύνουν τα κριτήρια για τις προσλήψεις, αλλά μην ξεχνάμε ότι στην Ελλάδα το 98% των επιχειρήσεων είναι μικρομεσαίες και εκεί υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης, ώστε και οι εργοδότες να κατανοήσουν την προστιθέμενη αξία ενός εργαζoμένου που αναπτύσσει συνεχώς τις δεξιότητές του.
Kατερίνα Παπανικολάου

Επίσης, οι επιχειρήσεις περιορίζονται στην περιγραφή της θέσης εργασίας και στα τυπικά προσόντα που απαιτούνται, όπως είναι ένα πτυχίο πανεπιστημίου, αγνοώντας οριζόντιες, ψηφιακές ή πράσινες δεξιότητες που θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά.

Οι δεξιότητες αυτές είναι για παράδειγμα η ομαδικότητα, η υπευθυνότητα, η συνεργασία, η προσαρμοστικότητα στις αλλαγές, ο προσανατολισμός στο αποτέλεσμα, η πρωτοβουλία και η ανάληψη ρίσκου. Ολα αυτά πρέπει να θεωρούνται σημαντικά για το προφίλ του εργαζομένου και διατρέχουν οριζόντια πολλές και διαφορετικές θέσεις εργασίας σε όλους τους κλάδους της οικονομίας και σε όλα τα ιεραρχικά επίπεδα.

Για παράδειγμα, η προηγούμενη εμπειρία του υποψηφίου μπορεί να μην είναι συμβατή με τη σημερινή, αλλά οι δεξιότητες που έχει κερδίσει να αξιοποιούνται στην υπάρχουσα θέση.

Η ΔΥΠΑ υλοποιεί προγράμματα κατάρτισης με επίκεντρο την πράσινη οικονομία. Ωστόσο, πρέπει και ο επιχειρηματίας να έχει γνώση της μετάβασης σε μοντέλα βιώσιμης ανάπτυξης και να προσελκύσει υποψήφιους εκπαιδευμένους σε αυτό το αντικείμενο.

Πρέπει λοιπόν οι επιχειρήσεις να είναι ανοιχτές στις εξελίξεις της οικονομίας, καταργώντας ταυτόχρονα τα εμπόδια στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Διαφορετικά οδηγούμαστε σε αυτό που συχνά ακούμε ως «έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού», ενώ η δεξαμενή ταλέντου παραμένει περιορισμένη.

-Ποια είναι τα επαγγέλματα του παρόντος και του μέλλοντος; Πού πρέπει να στραφούν οι νέοι;

Δεν πιστεύω ότι υπάρχει μια συγκεκριμένη λίστα επαγγελμάτων, καθώς η αγορά εργασίας και το ευρύτερο οικοσύστημα αλλάζουν τόσο γρήγορα που μια ειδικότητα η οποία σήμερα βρίσκεται στην κορυφή, αύριο είναι παρωχημένη. Σίγουρα οι ειδικότητες που πλαισιώνουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, τον προγραμματισμό, την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, αλλά και τα τεχνικά επαγγέλματα βρίσκονται πάντα στην επικαιρότητα. Ωστόσο, το κλειδί για τον νέο άνθρωπο που ξεκινάει τη σταδιοδρομία του είναι να απαντήσει στην ερώτηση «τι μου αρέσει και τι μου ταιριάζει πραγματικά;». Επίσης, πρέπει να είναι ανοιχτός στις εναλλαγές ρόλων, να μπορεί να δει τον εαυτό του σε πολλές θέσεις. Για παράδειγμα, μπορεί από ιδιωτικός υπάλληλος να γίνει επιχειρηματίας σε μια start up ή από εξειδικευμένος τεχνικός να εξελιχθεί σε μάνατζερ μιας εργοστασιακής μονάδας.

-Αν και η ανεργία έχει υποχωρήσει, των γυναικών παραμένει σε υψηλά ποσοστά. Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν σήμερα στην αγορά εργασίας;

Εχουν γίνει σημαντικά βήματα στο να αμβλύνει το χάσμα των δύο φύλων στην αγορά εργασίας.

Οι γυναίκες έχουν να υπερνικήσουν πολλαπλά στερεότυπα: από την επιλογή καριέρας μέχρι τους παράλληλους ρόλους που μια γυναίκα καλείται να φέρει εις πέρας. Π.χ. για χρόνια κυριαρχεί το στερεότυπο ότι η γυναίκα είναι καλή νοσηλεύτρια και εκπαιδευτικός, αλλά δεν προορίζεται για επαγγέλματα στον κλάδο της τεχνολογίας. Επίσης, για να εκπαιδευτεί ή να επανεκπαιδευτεί μια γυναίκα πρέπει να αφιερώσει χρόνο εκτός του ωραρίου εργασίας.

Στον ευρωπαϊκό δείκτη ισότητας οι Ελληνίδες υστερούν, αφού αναφέρεται σημαντική έλλειψη χρόνου λόγω της φροντίδας της οικογένειας. Πώς λοιπόν μπορεί μια γυναίκα να ισορροπήσει μεταξύ των πολλαπλών υποχρεώσεων και να εντάξει και προγράμματα επανακατάρτισης για την ίδια στο πρόγραμμά της;

Και πρέπει πάντα να θυμόμαστε πως όλα τα παραπάνω στερεότυπα αν και υποχωρούν στα μεγάλα αστικά κέντρα, δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πως το ίδιο ισχύει και στην περιφέρεια, στις μικρές κοινωνίες και τοπικές οικονομίες.

Αναστασία Πούλιου

Τα μικροδιαπιστευτήρια ένα ακόμα κλειδί για τις προσλήψεις

H Αναστασία Πούλιου είναι expert in qualifications and credentials- future of VET, Cedefop, του ευρωπαϊκού οργανισμού που υποστηρίζει την ανάπτυξη ευρωπαϊκών πολιτικών επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ) και συμβάλλει στην παροχή των κατάλληλων δεξιοτήτων.

Η κυρία Πούλιου πιστεύει πως στον φάκελο του ατόμου που αναζητεί εργασίας πρέπει εκτός από τους τυπικούς επίσημους τίτλους σπουδών απαραίτητα να υπάρχουν τα λεγόμενα μικροδιαπιστευτήρια. Δηλαδή η απόδειξη των μαθησιακών αποτελεσμάτων που έχει αποκτήσει ο εκπαιδευόμενος έπειτα από μαθησιακή εμπειρία σύντομης διάρκειας. Αυτά τα μαθησιακά αποτελέσματα έχουν αξιολογηθεί βάσει διαφανών κριτηρίων όπως για παράδειγμα τα πιστοποιητικά Microsoft/Cisco, πιστοποιητικό digital marketing, τεχνικός πράσινης ενέργειας που ανήκουν στον εκπαιδευόμενο, μπορούν να κοινοποιηθούν και να συνδυαστούν μεταξύ τους σε μεγαλύτερα διαπιστευτήρια ή τίτλους. Παρότι ο όρος δεν εμφανίζεται σήμερα για πρώτη φορά, μόλις πρόσφατα προσέλκυσε την προσοχή σε επίπεδο Ε.Ε., στο πλαίσιο συζητήσεων για τη χάραξη πολιτικών. Η Ιρλανδία απονέμει μικροδιαπιστευτήρια εδώ και πάνω από 20 χρόνια σε τομείς όπως η τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η Φινλανδία έχει εκδώσει το διαβατήριο υγιεινής, το οποίο αποτελεί μικροδιαπιστευτήριο που ήδη χρησιμοποιείται στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, έχει σχεδιαστεί για να προωθήσει την ασφάλεια των τροφίμων, υποχρεώνοντας τους εργαζομένους στον τομέα των τροφίμων να αποδείξουν ότι γνωρίζουν τους βασικούς κανόνες ασφάλειας τροφίμων.

-Ποια είναι τα επαγγέλματα του άμεσου μέλλοντος; Πού πρέπει να στραφούν οι νέοι;

Tο Cedefop είναι σε θέση να γνωρίζει ποια είναι η ζήτηση αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, ανά τομέα, ανά χώρα, ανά επάγγελμα και τι δεξιότητες ζητούν οι εργοδότες. Με τη βοήθεια αλγορίθμων και τεχνητής νοημοσύνης σκανάρουμε και αναλύουμε περισσότερες από 25 εκατομμύρια διαδικτυακές αγγελίες εργασίας στην Ευρώπη. Μετά την πανδημία είχαμε πάνω από 1,5 εκατομμύριο περισσότερες αγγελίες για επαγγελματίες Πληροφορικής σε σχέση με το 2019, που σημαίνει ότι οι σχεδιαστές υπολογιστικών συστημάτων, οι προγραμματιστές και οι ειδικοί βάσεων δεδομένων είναι σε πρώτη ζήτηση.

Αναστασία Πούλιου

Παράλληλα, έρχονται νέες ευκαιρίες που προσφέρει η πράσινη μετάβαση, όπως οι μηχανικοί παραγωγής ηλεκτρικής/αιολικής/ηλιακής ενέργειας και οι ειδικοί στην ανακύκλωση υλικών και την προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον, πάντα χρειάζονται αυτοί που μπορούν να αλλάξουν τις καρδιές και τα μυαλά των ανθρώπων: επαγγελματίες και εκπαιδευτές που βοηθούν τις εταιρείες και τους πολίτες να γίνουν πιο ευαίσθητοι σε θέματα ανακύκλωσης και κυκλικής οικονομίας (για παράδειγμα ειδικοί που θα βοηθήσουν τις μεταποιητικές εταιρείες να γίνουν πιο έξυπνες με τα απόβλητα, όπως επίσης και ειδικοί στη συμπεριφορά των καταναλωτών). Και τέλος ψηφιακοί επαγγελματίες.

-Είναι όμως εύκολο για τους νέους, παρά την εξοικείωσή τους με την Πληροφορική, να έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας;

Οχι γιατί έχουν περισσότερα προσόντα από αυτά που απαιτεί η θέση εργασίας και βρίσκονται σε μειονεκτική θέση στην ιεραρχία και μισθολογικά σε σχέση με τους μεγαλύτερους σε ηλικία συναδέλφους τους. Γι’ αυτόν τον λόγο οι νέοι χρειάζεται να επαγρυπνούν, να αποκτήσουν «πράσινες» δεξιότητες για συγκεκριμένα επαγγέλματα και να δημιουργήσουν τον φάκελο δεξιοτήτων τους, συσσωρεύοντας γνώσεις σύμφωνα με τις ατομικές τους ανάγκες (π.χ. μέσω των μικροδιαπιστευτηρίων).Οσον αφορά τις δεξιότητες που ζητούν οι εργοδότες από τους υποψηφίους, το ομαδικό πνεύμα και η προσαρμογή στην αλλαγή είναι από τις σημαντικότερες.

Ειδικά για τις γυναίκες, η Ευρώπη θέτει στόχους για το 2030 σε τομείς όπως οι ψηφιακές δεξιότητες, τονίζοντας ότι είναι σημαντικό οι γυναίκες να αποκτήσουν ίσες ευκαιρίες και να αυξηθεί ο αριθμός των γυναικών επαγγελματιών στον τομέα «Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών».

Σοφία Εφραίμογλου

Στηρίζουμε τις γυναίκες να στήσουν start ups

Η Σοφία Εφραίμογλου, πρόεδρος του ΕΒΕΑ, θεωρεί ότι όντως οι επιχειρήσεις δεν δίνουν τη δέουσα σημασία στα soft skills, ενώ επικρατεί ακόμα το στερεότυπο του ηγέτη με ανδρικά χαρακτηριστικά. «Μπορεί να βλέπουμε τους δείκτες ανεργίας να μειώνονται, όμως η ανεργία των γυναικών καλά κρατεί, όπως και η περιορισμένη πρόσβαση στη νεοφυή επιχειρηματικότητα», αναφέρει η κυρία Εφραίμογλου. Στην Ελλάδα το 37% των επιχειρήσεων διοικείται από γυναίκες, θεωρείται καλό ποσοστό, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο με τη νεοφυή επιχειρηματικότητα. Οι γυναίκες έχουν υστέρηση στην ψηφιακή εκπαίδευση και δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στα χρηματοδοτικά εργαλεία.

Σοφία Εφραίμογλου

Το ΕΒΕΑ σε συνεργασία με τη Microsoft θα «τρέξει» μελέτη για τα προβλήματα των γυναικών στους εργασιακούς χώρους, πιλοτικά προγράμματα για την εκπαίδευση γυναικών σε ψηφιακές δεξιότητες (social media, digital marketing), ενώ θα υλοποιηθεί και πρόγραμμα για την εκπαίδευση γυναικών άνω των 45, ώστε να ενταχθούν εκ νέου στην αγορά εργασίας.

Σπύρος Πρωτοψάλτης

Το χρονοδιάγραμμα των προγραμμάτων κατάρτισης για το 2024

Το επόμενο διάστημα έρχονται νέες δράσεις κατάρτισης της ΔΥΠΑ για συνολικά 130.000 πολίτες, με αιχμή τις ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες. Oπως ανέφερε ο διοικητής του φορέα Σπύρος Πρωτοψάλτης, στο πλαίσιο της εκδήλωσης για το ευρωπαϊκό έτος δεξιοτήτων, στόχος είναι έως το 2025 να έχουν πιστοποιηθεί 500.000 άνεργοι και εργαζόμενοι -εκ των οποίων το 68% γυναίκες σε ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες- ώστε να βελτιωθεί η χαμηλή θέση που κατέχει η Ελλάδα στους ευρωπαϊκούς πίνακες που καταγράφουν τις εθνικές επιδόσεις στους τομείς της ανάπτυξης, ενεργοποίησης και αντιστοίχισης δεξιοτήτων.

Σπύρος Πρωτοψάλτης

Οπως επισημαίνει ο κ. Πρωτοψάλτης, το χρονοδιάγραμμα έναρξης των νέων προγραμμάτων έχει ως εξής:

1. Πράσινες δεξιότητες για 50.000 ανέργους και εργαζομένους τον Μάρτιο 2024
2. AI training για 10.000 ανέργους και εργαζομένους τον Μάιο του 2024
3. Αdvance digital skills για 1.000 ανέργους τον Μάιο του 2024
4. Digital and green certificates για 30.000 ανέργους τον Ιούνιο του 2024
5. Επαγγελματική κατάρτιση οδηγών για 10.000 ανέργους τον Ιούνιο του 2024
6. Κατάρτιση σε πανεπιστήμια για 25.000 ανέργους και εργαζομένους τον Σεπτέμβριο του 2024
7. Κατάρτιση προσωπικού ασφαλείας για 5.500 ανέργους τον Σεπτέμβριο του 2024

Πηγή: newmoney.gr