Δευτέρα 17.03.2025

Παρεμβάσεις ομιλητών στην ημερίδα: «Ανοίγουμε τον διάλογο για τη Δικαιοσύνη και τη θεσμική θωράκιση του κράτους δικαίου»

Ιωάννης Καραβοκύρης, πρ. Πρόεδρος Ελεγκτικού Συνεδρίου, πρ. Πρόεδρος στο ΑΣΕΠ

Κυρίο μέλημα της πολιτείας πρέπει να είναι η απόλυτη ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και η εδραίωση της εμπιστοσύνης του πολίτη σε αυτή. Καταρχήν, ο θεσμός της επιθεώρησης των δικαστών πρέπει παράλληλα με τον ελεγκτικό του ρόλο, να αποκτήσει και ένα συμβουλευτικό χαρακτήρα προς τους νεότερους κυρίως δικαστές και να μην βλέπουν τον επιθεωρητή σαν μπαμπούλα.

Επίσης, πρέπει να γίνει μια ορθολογική χωροταξική κατανομή των δικαστηρίων, γιατί η ίδρυσή τους έχει γίνει με κριτήρια του περασμένου αιώνα και αυτό θα οδηγήσει σε ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης, που θα εμπεδώσει το αίσθημα δικαίου στον πολίτη.

Επιπλέον, απαιτείται μια δίκαιη εξισορρόπηση ανάμεσα στις αντίρροπες ανάγκες της ποιότητας του δικονομικού μας συστήματος αλλά και της ταχείας απονομής της δικαιοσύνης χωρίς φορμαλισμούς, χωρίς αυστηρούς δικονομικούς τύπους υπό την προϋπόθεση να μην παραβιάζονται οι συνταγματικές εγγυήσεις και οι αρχές της δίκαιης δίκης. Είναι, λοιπόν, επιτακτική ανάγκη να αναζητηθεί ένα μοντέλο πολιτικής, διοικητικής και ποινικής δίκης που θα είναι σε θέση να εξοπλίζει τους διαδίκους με μια γρήγορη, δραστική και σωστή δικαστική προστασία.

Σχετικά με τον τρόπο επιλογής των προεδρείων των ανωτάτων δικαστηρίων θα πρέπει να υπάρχει μια ευρύτερη πολιτική σύγκλιση και όχι μόνο μια απόφαση του υπουργικού συμβουλίου. Δεν θέλω να σας κουράζω περισσότερο, αλλά η εμπειρία μου από δύο δικαστήρια -και το πολιτικό δικαστήριο το οποίο υπηρέτησα μέχρι το βαθμό του εφέτη- και μάλιστα δεν θα το κρύψω από νευραλγικές θέσεις, τις οποίες το παρόν κόμμα έδωσε την ευκαιρία με τον θεσμό της αυτοδιοίκησης των δικαστηρίων το 1994 να το υπηρετήσω σαν ο πρώτος αιρετός πρόεδρος στο μεγαλύτερο δικαστήριο της χώρας -για να μην πω της Ευρώπης- στο Πρωτοδικείο Αθηνών.

Οι ίδιοι οι δικαστές πήραν στα χέρια τους την αυτοδιοίκηση των δικαστηρίων και ενώ όλοι, όλες οι Κασσάνδρες μας έλεγαν «θα χρεοκοπήσετε, θα πέσετε έξω, θα ρίξετε έξω το καράβι» επικαλούμενοι και το όνομά μου ως «Καραβοκύρη» και εγώ βέβαια απάντησα χαμογελώντας ότι το καράβι θα βαδίσει καλά, γιατί είχα την εμπιστοσύνη καταρχήν όλων των δικαστών που με τίμησαν με την ψήφο τους . Για πρώτη φορά γίνονταν εκλογές για την ανάδειξη των δικαστικών αρχών και το θεωρώ ύψιστη τιμή το ότι υπηρέτησα σαν εκλεγμένος πρόεδρος του μεγαλύτερου δικαστηρίου της χώρας και βάλαμε τα θεμέλια για να απαλλάξουμε τον δικαστή από τον φόβο του επιθεωρητή, του πειθαρχικού και της τιμωρίας.

Θέλω να πιστεύω ότι τα πήγαμε καλά, γι’ αυτό και ο θεσμός έχει εδραιωθεί μέχρι σήμερα. Δεν κατήργησε κανείς τον θεσμό της αυτοδιοίκησης των δικαστηριών που ήταν έργο του ΠΑΣΟΚ και πρέπει να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.

Όταν κάποια στιγμή η Πολιτεία -όταν ήμουν εφέτης- μου είπε ότι θα γίνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες και ο Πρωθυπουργός της χώρας τότε, ο Κ. Σημίτης, είχε συνεννοηθεί με τους Ευρωπαίους ότι εφόσον θα γίνουν πολύ μεγάλα έργα στην Ελλάδα, θα πρέπει να γίνεται ένας προσυμβατικός έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο για να μην υπάρχουν τρύπες και μπαλώματα και έτσι λοιπόν κλήθηκα από τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης και μου είπε ότι «επειδή ξέρω ότι είσαι στρατιώτης της εμπροσθοφυλακής θα πας γιατί θα αναλάβεις τον έλεγχο των μεγάλων συμβάσεων που θα γίνουν προκειμένου η χώρα να πάει στους Ολυμπιακούς Αγώνες». Πράγματι αποφάσισα να το κάνω, παρότι είχα όλες τις προοπτικές να προχωρήσω μέχρι και τον Άρειο Πάγο γιατί ήμουν και σε νέα ηλικία.

Το κόμμα, το οποίο εκπροσωπείτε, κ. Πρόεδρε, έκανε τομές στη Δικαιοσύνη και τότε πράγματι ψήφισε νόμο να γίνεται ο προσυμβατικός έλεγχος των μεγάλων συμβάσεων, όλων των μεγάλων συμβάσεων, και να μην γίνονται δουλειές κάτω από το τραπέζι. Το ΠΑΣΟΚ έχει μια ιστορία στη Δικαιοσύνη την οποία εγώ προσωπικά με την ταπεινή μου γνώμη την τίμησα προσηκούντως, όπου μου ζήτησε να στρατευτώ.

Σαν προϊστάμενος του Πρωτοδικείου Αθηνών βάλαμε τα θεμέλια για να βάλουμε στην άκρη όλες τις παρεμβάσεις από τα ανώτατα δικαστήρια. Να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, γιατί οι δικαστές ένιωθαν υποστολή μπροστά στον ιεραρχικά προϊστάμενό τους. Για τον ίδιο λόγο λοιπόν πιστεύω ότι και ο έλεγχος των μεγάλων συμβάσεων, τον οποίο υπηρέτησα επί πολλά χρόνια στο Ελεκτικό Συνέδριο -και στο οποίο με τίμησε η πολιτεία βέβαια και με τον βαθμό του Προέδρου- ήλεγχε όλες τις συμβάσεις προσυμβατικά. Δε σημαίνει ότι λύθηκαν όλα τα προβλήματα. Ήταν όμως ένας έλεγχος από τη δικαστική λειτουργία και ήταν εγγύηση για τη δημοκρατία μας το να μην γίνονται συμβάσεις κάτω από το τραπέζι. Αυτά ήθελα να πω από τη δικαστική μου εμπειρία και γι’ αυτό, κ. Πρόεδρε, αποτείνομαι σε έναν αρχηγό ενός κόμματος, το οποίο μας έδωσε μια ανάσα στη δικαιοσύνη. Να μην νιώθουμε υποστολή μπροστά στον ιεραρχικά ή οποιοδήποτε ανώτερό μας. Αλλά να αισθανόμαστε πραγματικά ανεξάρτητοι οι δικαστές. Γι’ αυτό λοιπόν και υπηρέτησα επί μια διετία ως Πρόεδρος της Διοίκησης, αιρετός του Πρωτοδικείου Αθηνών θεσμός ο οποίος εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα. Δεν τόλμησε να τον θίξει κανείς: στα μεγάλα δικαστήρια να επιλέγονται εκείνοι που θα τα διοικούν και όχι ο διορισμένος προϊστάμενος ο οποίος ερχόταν κατ’ εντολήν. Αυτό να μην το ξεχνάτε, κ. Πρόεδρε, για τη θεσμική θωράκιση που έγινε στη Δικαιοσύνη στα χρόνια του ΠΑΣΟΚ και σας το λέω από βάθους καρδιάς γιατί εγώ τα έζησα στην πράξη, καθημερινά. Εύχομαι το ΠΑΣΟΚ να συνεχίσει να είναι πρωταγωνιστής στον τομέα της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης όπως εμείς την βιώσαμε όλα αυτά τα χρόνια.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ