Παρασκευή 29.03.2024

Ομιλία Κώστα Σκανδαλίδη στη συζήτηση του νομοσχεδίου για την κύρωση του Απολογισμού του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2020

Για το Πολυτεχνειο: Η Ιστορια το Κατεγραψε και η Μνημη του Λαου το Συντηρει Αλωβητο

Σαράντα εννιά χρόνια μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου γιορτάζουμε το γεγονός που επιτάχυνε την πτώση της Χούντας. Ένα γεγονός όχι στιγμιαίο αλλά η κορωνίδα όσων προηγήθηκαν και που είχαν την μεγάλη αντίσταση και εξέγερση της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Είναι το γεγονός που άνοιξε το δρόμο για την Μεταπολίτευση. Τα αιτήματά του ενέπνευσαν την πορεία της χώρας που έζησε την πιο καλή περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της.

Η ιστορία, λοιπόν, το σφράγισε το γεγονός στη συνείδηση του λαού ανεξίτηλα. Όσοι προσπαθούν να την αναθεωρήσουν, να την διαστρεβλώσουν, να την υποβαθμίσουν ή ακόμα και να την οικειοποιηθούν, κυνηγούν χίμαιρες. Η ιστορία το κατέγραψε και η μνήμη του λαού το συντηρεί αλώβητο.

*

Όχι στην Κυρωση του Απολογισμου του Κρατικου Προϋπολογισμου του 2020

Συζητάμε σήμερα την κύρωση του Απολογισμού του Κράτους του Οικονομικού Έτους 2020 και του Ισολογισμού της αντίστοιχης περιόδου. Πώς καταρτίστηκε αυτός ο Προϋπολογισμός; Καταρτίστηκε ακριβώς με την ίδια λογική που βασίζονταν οι προϋπολογισμοί των κυβερνήσεων του ΣΥΡΙΖΑ. Τον είχαμε χαρακτηρίσει αντιαναπτυξιακό και κοινωνικά άδικο, με βασικά θύματα τα μικρομεσαία εισοδηματικά στρώματα αφού στηριζόταν μονομερώς στη διαρκή φορολογική επιβάρυνση, στις χαμηλές δημόσιες επενδύσεις και στην τεχνητή συγκράτηση των δαπανών που είχε επιβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Θυμίζουμε ότι τέθηκε στόχος το 2020 για πρωτογενές πλεόνασμα Γενικής Κυβέρνησης της τάξης του 3,8% σε όρους ευρωπαϊκού συστήματος λογαριασμών, δηλαδή σχεδόν 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ και με πλεόνασμα Κρατικού Προϋπολογισμού 1,8% του ΑΕΠ δηλαδή 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή ήταν ένας Προϋπολογισμός που υπηρετούσε απολύτως τις δεσμεύσεις της προηγούμενης Κυβέρνησης τις οποίες δεν τόλμησε να αμφισβητήσει ο κ. Μητσοτάκης, όπως είχε υποσχεθεί.

Άλλωστε, φάνηκε από την πρώτη μέρα ότι η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν είχε πρόθεση να επαναδιαπραγματευτεί καμία από τις βαριές κληρονομιές που παρέλαβε. Το παράλογο πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5%, την υπέρογκη αύξηση των φόρων κατανάλωσης, την υποθήκευση της δημόσιας περιουσίας μέσω του Υπερταμείου για ενενήντα χρόνια, την κατάργηση του ΕΚΑΣ, την άρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας, μετά την κατάργηση του νόμου του ΠΑΣΟΚ για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων από τα funds και από ό,τι φαίνεται και άλλους επιτήδειους, έως και Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, με τη γαλαντόμα εγγυοδοσία του ελληνικού Δημοσίου, όπως ζήσαμε τις τελευταίες μέρες, μέσω του Προγράμματος «ΗΡΑΚΛΗΣ».

Οι πολυδιαφημισμένες φοροελαφρύνσεις που ευαγγελιζόταν προεκλογικά το 2019 η Νέα Δημοκρατία δεν αφορούσαν στα εισοδήματα όσων υπέστησαν μεγάλη φορολογική αφαίμαξη τα προηγούμενα έτη. Αφορούσαν κυρίως στις μεγάλες επιχειρήσεις, τους μετόχους τους και τα μπόνους των στελεχών τους, αλλά χωρίς αναπτυξιακή στόχευση, αφού ήταν οριζόντιες και δεν ενθάρρυναν τις άμεσες επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και την έρευνα ούτε την ποιοτική απασχόληση. Αντίθετα, η αύξηση των φορολογικών εσόδων είχε βασική πηγή για ακόμα μια χρονιά, όπως έγινε συστηματικά την προηγούμενη πενταετία, την πρόσθετη επιβάρυνση των λαϊκών στρωμάτων μέσω της έμμεσης φορολογίας.

Δεύτερον, πώς εφαρμόστηκε ο προϋπολογισμός; Τελικά, ο Προϋπολογισμός δεν εφαρμόστηκε. Ανατράπηκε λόγω της έξαρσης της πανδημίας και μια εντελώς διαφορετική δημοσιονομική εικόνα διαμορφώθηκε, αφού η Ευρωπαϊκή Ένωση ενεργοποίησε στις 20 Μαρτίου του 2020 τη ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας.

Ο Προϋπολογισμός ανατράπηκε. Δεν ανατράπηκαν οι άξονές του, ανατράπηκαν οι στόχοι του, όπως θα πω παρακάτω. Στο πλαίσιο αυτό, όπως αποτυπώνεται και στην Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ψηφίστηκαν έξι συμπληρωματικοί Προϋπολογισμοί, συνολικού ποσού περίπου 15 δισεκατομμυρίων ευρώ. Μια απόκλιση της τάξης περίπου 30% επί των προϋπολογισθέντων εξόδων του αρχικού Προϋπολογισμού, ποσού 50 δισεκατομμυρίων ευρώ, που συνοδεύεται από εισπραχθέντες φόρους 20% των προϋπολογισθέντων, αποτελεί μια ανατροπή του Προϋπολογισμού.

Θέλω να επισημάνω ότι εμείς δεν κατηγορήσαμε την Κυβέρνηση για την ανατροπή των αρχικών δεσμεύσεων. Υπερψηφίσαμε και τους έξι συμπληρωματικούς Προϋπολογισμούς, γιατί δεν πιστεύουμε ούτε σε αόρατα χέρια της αγοράς, ούτε σε μαγικά ελατήρια των αγορών, ούτε σε άλλα παραμύθια της Χαλιμάς, όσους επιστημονικοφανείς μανδύες και αν φορέσουν.

Ξέρουμε καλά ότι, ειδικά στις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, είναι το κράτος που έχει το μέγεθος, τη νομιμοποίηση, αλλά και τα θεσμικά εργαλεία για να δώσει λύσεις στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες. Και αυτό το επιβεβαιώνει αναντίρρητα η οικονομική ιστορία.

Τρίτον, υπήρξε ευρωπαϊκή παρέμβαση. Γι’ αυτόν τον λόγο ακριβώς πήραν τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έστω και με τις απογοητευτικά αργές διαδικασίες, τις αποφάσεις για τη ρήτρα διαφυγής από το Σύμφωνο Σταθερότητας για τους πόρους του Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης, αλλά και για τον ίδιο λόγο που πάρθηκαν οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς τίτλων.

Η παράταξή μας έμεινε μακριά από τον λαϊκισμό και βάλαμε πλάτη στα μέτρα της πανδημίας, τα οποία υπερψηφίσαμε, όπως κάναμε και με τους συμπληρωματικούς Προϋπολογισμούς. Παράλληλα, όπως κάνουμε πάντα, ασκήσαμε έντονη κριτική στην Κυβέρνηση σε δύο επίπεδα. Το πρώτο ήταν η ταχύτητα και τα αντανακλαστικά της και το δεύτερο ήταν η στόχευση των μέτρων της.

Φαντάζομαι ότι θυμάστε πόσες φορές αλλάξετε, κύριοι της Κυβέρνησης, την περίμετρο των ωφελούμενων κλάδων και δραστηριοτήτων της οικονομίας από τα μέτρα, αλλά εστιάσαμε και στη λάθος στόχευση των μέτρων και για τη διαχείριση της πανδημίας και για τη στήριξη της οικονομίας, αλλά και του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Πιο στοχευμένα και λιγότερο οριζόντια δημοσιονομικά μέτρα θα αύξαναν σημαντικά την προστιθέμενη αξία τους στην οικονομία και σε αυτό το πεδίο. Δυστυχώς, δικαιωθήκαμε για την κριτική μας.

Ψάχνοντας έναν τελικό Απολογισμό, η Κυβέρνηση διαφημίζει το δημοσιονομικό κόστος των 47 δισεκατομμυρίων που δαπανήθηκαν εκτάκτως για την πανδημία. Αυτά, όμως, όντως, φαίνεται να αντιστοιχούν σε ένα από τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά πακέτα παγκοσμίως. Γιατί, όμως, ήταν τόσο χαμηλή η απόδοσή τους; Γιατί το 2020, ενώ τα έκτακτα μέτρα λόγω covid υπολογίζονταν στα 24 δισεκατομμύρια ευρώ και το έλλειμμα της χώρας ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση των είκοσι επτά, τελικά η Ελλάδα σημείωσε τη δεύτερη υψηλότερη ύφεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Γιατί, ενώ στη διετία 2020-2021 η Ελλάδα είχε τα υψηλότερα δημοσιονομικά ελλείμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οικονομία της είχε την όγδοη χειρότερη επίδοση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των είκοσι επτά, κατάφερε να είναι ανάμεσα στις δέκα χώρες που δεν κάλυψαν το 2021 την απώλεια του ΑΕΠ που συνέβη το 2020;

Η ελληνική οικονομία πλήρωσε μάλλον το πιο ακριβό δημοσιονομικό εισιτήριο στην Ευρώπη, αλλά και από τα πιο ακριβά στον κόσμο, για ένα ταξίδι ανάκαμψης, το οποίο υστερεί σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Το πρόβλημα, όμως, κύριοι της Κυβέρνησης, δεν είναι αριθμητικό και μέσου όρου. Η υστέρηση που περιέγραψα έχει άμεση αποτύπωση στους κοινωνικούς δείκτες. Πανηγυρίζατε για τη μείωση του ποσοστού ανεργίας μέσα στην υγειονομική κρίση. Είναι αληθές. Όντως, τα μέτρα στήριξαν σε έναν βαθμό την απασχόληση. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον κίνδυνο φτώχειας του έτους 2021, με περίοδο αναφοράς εισοδήματος το έτος 2020 για το οποίο συζητάμε τον Προϋπολογισμό, ο πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού ανέρχεται στο 28,3% του πληθυσμού της χώρας, δηλαδή δύο εκατομμύρια εννιακόσιες εβδομήντα χιλιάδες άτομα, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με το 2020 κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες.

Τι λένε, δηλαδή, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ; Την ώρα που ξοδεύατε δισεκατομμύρια ή ένα από τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά πακέτα, την ώρα που, όντως, η ανεργία υποχωρούσε, εκατό χιλιάδες επιπλέον συμπολίτες μας βρέθηκαν κάτω από το όριο της φτώχειας, δίπλα στα 2,8 εκατομμύρια του 2018. Διότι και σήμερα με την ενεργειακή κρίση κάνετε περίπου το ίδιο. Επιδοτείτε οριζόντια την κερδοσκοπία κάποιων μεγάλων και επιτρέπετε πολλά νοικοκυριά να πέσουν κάτω από τα επίπεδα της ενεργειακής φτώχειας.

Συμπέρασμα για τον Προϋπολογισμό του 2020. Σας είπα ότι δεν ανατράπηκαν οι άξονες του Προϋπολογισμού, αλλά οι στόχοι του. Οι άξονές του βασίζονται στην υπερφορολόγηση των νοικοκυριών, μέσα από φόρους κατανάλωσης που συνεχίζουν και σήμερα να αυξάνουν την ανισοκατανομή και τη φορολογική αδικία. Είναι γεγονός ότι τα αυξημένα φορολογικά έσοδα χρησιμοποιούνται για την επιδότηση ενεργειακών υπερκερδών και υπερμπόνους, μετατρέποντας τον Προϋπολογισμό σε έναν μηχανισμό αντίστροφης αναδιανομής εισοδήματος.

Εμείς απορρίπτουμε αυτή την πολιτική, γιατί αντίκειται σε θεμελιώδεις αρχές μας. Την απορρίπταμε όπως την εφάρμοζε και ο ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015-2019. Την απορρίπτουμε όπως την κλιμακώνετε εσείς από το 2019 και μετά και γι’ αυτό, προφανώς, δεν μπορεί να εγκριθεί από την παράταξή μας ούτε και ο απολογισμός ούτε ο ισολογισμός του κράτους για το έτος 2020.

*

Το Κοστος Ζωης και ο «Ιπταμενος» Υπουργος Αναπτυξης

Θέλω να μείνω πριν τελειώσω στο τι συμβαίνει σήμερα, δύο χρόνια μετά. Το τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα που η Κυβέρνηση αδυνατεί να αντιμετωπίσει είναι το κόστος ζωής, ιδίως για τα ευάλωτα κοινωνικά στρώματα, αλλά και για τα μεσαία εισοδήματα, τα οποία άρχισε όχι απλώς να ακουμπά, αλλά να τα φτωχαίνει. Το κόστος ζωής εξανεμίζει τα εισοδήματα, διευρύνει τις κοινωνικές ανισότητες. Ο πληθωρισμός εξακολουθεί να τρέχει με υψηλούς ρυθμούς και από μήνα σε μήνα να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τα νοικοκυριά, καθώς, παρά τη σχετική μείωση του ετήσιου ρυθμού σε 9,1%, όπως ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ, η αύξηση του μηνιαίου δείκτη είναι ελάχιστη.

Είναι χαρακτηριστικό για το μέγεθος της επιβάρυνσης των νοικοκυριών και ιδίως των πιο ευάλωτων, που αναλώνουν το μεγαλύτερο μέρος του διαθέσιμου εισοδήματός τους στα βασικά είδη κατανάλωσης, ότι ο ρυθμός αύξησης κυμαίνεται μεταξύ 12% και 24,2%. Τα είδη αυτά με τις υπέρογκες αυξήσεις τους, όπως οι τιμές για το ψωμί και τα δημητριακά, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά, για το κρέας, για τα έλαια και τα λίπη, τα λαχανικά και τα λοιπά τρόφιμα και για είδη άμεσης κατανάλωσης του νοικοκυριού, όλα αυτά κυμαίνονται ανάμεσα στο 16% και στο 24%.

Συμπεριλαμβάνονται, λοιπόν, αυτά στο πολυδιαφημισμένο καλάθι του νοικοκυριού, που, όπως αποδεικνύεται, ήρθε για να νομιμοποιήσει την ακρίβεια σε μια ατελέσφορη προσπάθεια της Κυβέρνησης να ρίξει στάχτη στα μάτια του δοκιμαζόμενου καταναλωτή, καθώς αρνείται συστηματικά και αδυνατεί πολιτικά να λάβει τα αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας.

Λέω, λοιπόν, ότι αρνείστε να αντιμετωπίσετε την κερδοσκοπία των μεγάλων σούπερ μάρκετ, του χονδρεμπορίου, του μεγάλου εισαγωγικού εμπορίου. Ένας πληθωρισμός κερδών με ανεξέλεγκτα ποσοστά στο μεικτό κέρδος είναι αυτό που καθορίζει τελικά την πορεία και τις ανατιμήσεις.

Καθηλώνει τα μικρά και μεσαία εισοδήματα, τα οποία όχι μόνο δεν παρακολουθούν αντίστοιχα την αύξηση του πληθωρισμού, αλλά παραμένουν κυριολεκτικά στάσιμα.

Έχω αναφερθεί ξανά στις εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, όπου ο κατώτατος μισθός μέσα σ’ ένα εξάμηνο, από τον Απρίλιο μέχρι σήμερα, μειώθηκε κατά 19% μόνο στο εξάμηνο, όταν σε ετήσιο επίπεδο η Κυβέρνηση δίνει αυξήσεις 2% συν 8%, δηλαδή συνολικά 10%, όταν τα εισοδήματα μέχρι 750 ευρώ μειώνουν την αγοραστική τους δύναμη κατά 40% και όταν τα εισοδήματα ανάμεσα στα 750 και στα 1.100 ευρώ μειώνουν την αγοραστική τους δύναμη κατά 9% ως 14%.

Έχω μιλήσει ξανά στη Βουλή για μια οικογένεια με μεσαίο εισόδημα. Τι σημαίνει γι’ αυτήν το μηδενικό επιτόκιο καταθέσεων έναντι του 8% του επιτοκίου δανεισμού; Τι σημαίνουν γι’ αυτήν οι ανεξέλεγκτοι πια λογαριασμοί; Πρόσφατα πέφτει το κόστος ενέργειας και ανεβαίνουν οι τιμές του ρεύματος. Τι σημαίνει γι’ αυτήν το κόστος της ιδιωτικής υγείας; Τι σημαίνουν γι’ αυτήν οι πλειστηριασμοί; Είναι μια «χιονοστιβάδα» προβλημάτων που συμπιέζουν τα εισοδήματα, τα εξανεμίζουν και η Κυβέρνηση μοιράζει δισεκατομμύρια χωρίς αυτά να έχουν καμία επίπτωση σ’ αυτό. Γιατί; Διότι οι πολιτικές της είναι οριζόντιες, διότι ευνοούν πάντα τα μεγάλα κέρδη, διότι δεν ελέγχει το σύστημα.

Λέει η Κυβέρνηση: «Όλα είναι εισαγόμενα κι εμείς τα υπερκαλύπτουμε, εξαντλώντας κάθε δυνατότητα». Είναι λάθος και είναι ψέματα. Γιατί; Να πω δυο-τρία παραδείγματα. Αν μειωνόταν ο ΦΠΑ στο 4% με 6%, θα ξεκινούσε η τιμή από πολύ πιο χαμηλά, θα ήταν ελεγχόμενη, γιατί είναι δομική απάντηση. Δεν θα περίμενε τον κύριο Άδωνι να τρέχει από σούπερ μάρκετ σε σούπερ μάρκετ και θα μπορούσε να διασφαλίσει μια τιμή που να είναι πιο σταθερή και με τους αναγκαίους ελέγχους να κρατηθεί. Όταν το πλαφόν στη λιανική τιμή της ενέργειας θα μπορούσε αντί να δίνει τη δυνατότητα με τη χονδρική να πηγαίνει στην αλυσίδα ανεξέλεγκτα μέχρι τη λιανική, να ξεκινάει από το πάνω ράφι, από το πάνω πλαφόν, έτσι ώστε να μην μπορεί να κερδίζει ο άλλος, να μην κάνει υπερκέρδη. Οταν το ΕΚΑΣ των συνταξιούχων για 350.000 χαμηλοσυνταξιούχους δεν είναι πάνω από 600 εκατομμύρια ευρώ, όταν δίνει δισεκατομμύρια η Κυβέρνηση για διάφορα, όταν η έμμεση φορολογία συνεχώς αυξάνεται με τρόπο που ουσιαστικά τρώει τα εισοδήματα των ευάλωτων στρωμάτων.

Τώρα τι έχουμε; Τον Υπουργό Ανάπτυξης ως Ιπτάμενο Ολλανδό να πηγαίνει από σούπερ μάρκετ σε σούπερ μάρκετ, να ελέγχει δήθεν τις τιμές που παίρνουν την ανηφόρα κάτω από τα μάτια του και να έχουμε μέσα μαζικής ενημέρωσης που παίζουν κάθε μέρα την κολοκυθιά, πόσο πήγε εδώ, πόσο πήγε εκεί, μήπως έκλεψε εδώ ο ένας, μήπως έκλεψε εκεί ο άλλος. Τα προβλήματα αυτά απαιτούν δομικές λύσεις και όχι εική και ως έτυχε με αποσπασματικές και πειραματικές πολιτικές, πάντα στη λογική τού «βλέποντας και κάνοντας», που είναι το σήμα κατατεθέν της Κυβέρνησης.

Νομίζω ότι ο Προϋπολογισμός που έρχεται θα μας επιτρέψει να κάνουμε άλλη μια φορά αυτήν την κριτική που κάνουμε αυτά τα χρόνια, δηλαδή ότι και λάθος πάει το καράβι και σε λάθος λιμάνια προσπαθεί να πλευρίσει και η Κυβέρνηση δεν μπορεί να δώσει λύση στα προβλήματα του λαού και του τόπου.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ