Οι ελληνικές startups δίνουν μάχη με τις προκλήσεις

Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου

Το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, όπου οι θετικές εξελίξεις συναντούν τις προκλήσεις που εξακολουθούν να υφίστανται. Οι συζητήσεις και οι τοποθετήσεις από εκπροσώπους funds, τραπεζών και κυβερνητικών φορέων αναδεικνύουν τόσο τις προοπτικές όσο και τα εμπόδια στην ανάπτυξη των startups στη χώρα.

Ένα από τα σημαντικότερα θέματα που αναδείχθηκαν στο συνέδριο “Doers Summit”  ήταν το χάσμα μεταξύ της πανεπιστημιακής έρευνας και της εμπορευματοποίησης των ιδεών. Όπως ανέφερε o Γιώργος Δημόπουλος, Partner στο VentureFriends, υπάρχουν εξαιρετικά μυαλά στα πανεπιστήμια, αλλά χρειάζεται να ενισχύσουμε την επιχειρηματική κουλτούρα. Η μετάβαση από την έρευνα στη δημιουργία μιας εταιρείας και την εμπορευματοποίηση ενός προϊόντος δεν είναι εύκολη.

Από την πλευρά του, ο Παναγιώτης Καραμπίνης, Managing Director της Endeavor Greece, αναφέρθηκε στα ευρωπαϊκά προγράμματα: “Όταν οι ερευνητικές ομάδες σε πανεπιστήμια αποφασίζουν να μετατρέψουν την έρευνα σε επιχειρηματική δραστηριότητα, η χρηματοδότηση σταματά. Οι καθηγητές δεν έχουν επαρκή κίνητρα να προωθήσουν τις ερευνητικές ιδέες στην αγορά, καθώς βασίζονται σε αυτά τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Αυτό το μοντέλο χρειάζεται αναθεώρηση. Θα πρέπει να δημιουργηθούν περισσότερα προγράμματα που να ενισχύουν και να επιβραβεύουν τα spin-outs και την εμπορική αξιοποίηση της έρευνας”.

Η Αντιγόνη Λυμπεροπούλου, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων A.E. (ΕΑΤΕ), τόνισε ότι χρειαζόμαστε ενεργούς technology transfer officers και συντονισμένη συνεργασία. Πέρα από τη χρηματοδότηση, είναι απαραίτητη η προώθηση επιτυχημένων παραδειγμάτων που θα εμπνεύσουν άλλους ερευνητές και επιχειρηματίες να ακολουθήσουν το ίδιο μονοπάτι.

Από την πλευρά του, ο Στράτος Σιμόπουλος, Πρόεδρος της Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής, ανέφερε ότι έχει προτείνει τη δημιουργία ανεξάρτητων μονάδων σε κάθε πανεπιστήμιο, που θα λειτουργούν ως κέντρα καινοτομίας, παρέχοντας μια ολιστική προσέγγιση για την υποστήριξη του ερευνητικού οικοσυστήματος του κάθε ιδρύματος.

Οι προκλήσεις της χρηματοδότησης

Παρότι το χρηματοδοτικό περιβάλλον στην Ελλάδα έχει βελτιωθεί σημαντικά, εξακολουθούν να υπάρχουν δυσκολίες, ιδιαίτερα στα μεταγενέστερα στάδια ανάπτυξης μιας startup.

Το πρόβλημα της κλιμάκωσης των εταιρειών δεν είναι μόνο ελληνικό, αλλά ευρωπαϊκό. Όπως ανέφερε η κ. Λυμπεροπούλου, η Ευρώπη έχει αναγνωρίσει εδώ και χρόνια την ανάγκη για περισσότερη χρηματοδότηση στη φάση του scale up των εταιρειών. Στην Ελλάδα υπάρχουν ήδη κεφάλαια που επενδύουν πέρα από το Series A, ενώ υπάρχουν συνεργασίες με χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με στόχο τη στήριξη των ελληνικών εταιρειών που θέλουν να επεκταθούν.

Οι ευκαιρίες 

Παρά τις προκλήσεις, η Ελλάδα παρουσιάζει σημαντική πρόοδο στην ανάπτυξη του οικοσυστήματος καινοτομίας. Η δημιουργία ενός φιλικού περιβάλλοντος για επενδύσεις και επιχειρηματικότητα είναι κρίσιμη για την περαιτέρω ανάπτυξη. “Υπάρχει ταλέντο, υπάρχει εμπειρία και υπάρχουν έμπειροι και καταρτισμένοι διαχειριστές κεφαλαίων που διατηρούν ανοιχτές γραμμές επικοινωνίας με επενδυτές και εταιρείες διεθνώς”, τόνισε η κ. Λυμπεροπούλου.

Ο κ. Δημόπουλος ανέφερε πως το τοπίο έχει αλλάξει σημαντικά στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και ότι η ταχύτητα με την οποία κινείται το οικοσύστημα δείχνει ότι τα πράγματα είναι ιδιαίτερα θετικά. “Αν ανατρέξουμε στο παρελθόν, βλέπουμε πόσο έχει αλλάξει το τοπίο: πόσοι επενδυτικοί άγγελοι υπήρχαν τότε, πόσα funds και πόσες καλές εταιρείες ήταν διαθέσιμες για επενδύσεις; Τα μετράγαμε στα δάχτυλα του ενός χεριού. Σήμερα η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική. Το κεφάλαιο δεν αποτελεί πλέον πρόβλημα, καθώς υπάρχουν πολλά funds που επενδύουν ενεργά”.

Σύμφωνα με τον κ. Καραμπίνη, η Ελλάδα έχει υψηλό επίπεδο ταλέντου, ειδικά στον τομέα των STEM. Αυτή τη στιγμή διαθέτουμε τεράστιο απόθεμα ταλέντου, ειδικά σε τομείς αιχμής όπως η τεχνητή νοημοσύνη. Το ζήτημα είναι να εντοπίσουμε και να υποστηρίξουμε τους εξαιρετικούς ιδρυτές, όχι απλώς επειδή είναι καλοί, αλλά επειδή μπορούν να κλιμακώσουν τις εταιρείες τους σε παγκόσμιο επίπεδο και να επιστρέψουν αξία στο οικοσύστημα. Αυτοί είναι που θα φέρουν το επόμενο κύμα ανάπτυξης στην Ελλάδα.

Ο κ. Σιμόπουλος αναφέρθηκε σε επιτυχημένα παραδείγματα του εξωτερικού που θα μπορούσε να ακολουθήσει η Ελλάδα, όπως της Εσθονίας, του Ισραήλ ή της  Σιγκαπούρης. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ελληνική κυβέρνηση μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης για τις ελληνικές startups, προσφέροντας όχι μόνο πελάτες αλλά και ένα γρήγορο και αποτελεσματικό πλαίσιο συνεργασίας. Για παράδειγμα, η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να γίνει πελάτης των startups μέσω μικρών πιλοτικών προγραμμάτων, ειδικά σε τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η “έξυπνη” διακυβέρνηση.

Η Ευρώπη και η καινοτομία

Ένα από τα συμπεράσματα της συζήτησης ήταν ότι η Ευρώπη έχει μείνει πίσω στην καινοτομία και δεν είναι ανταγωνιστική. “Καθώς η Ευρώπη αντιλαμβάνεται την υστέρησή της, πρέπει να κινηθούμε επιθετικά για να γίνουμε ανταγωνιστικοί. Ειδικά τώρα, με τον αυξανόμενο διχασμό στις ΗΠΑ, πολλοί θα επιλέξουν την Ευρώπη. Η Ελλάδα μπορεί να ηγηθεί αυτής της προσπάθειας”, υπογράμμισε ο κ. Καραμπίνης.

Σύμφωνα με την κ. Λυμπεροπούλου, η Ευρώπη παρουσιάζει σημαντική καθυστέρηση, αλλά στην Ελλάδα μπορούμε να παίξουμε καθοριστικό ρόλο, δείχνοντας μεγαλύτερη ευελιξία. “Έχουμε περάσει δύσκολες περιόδους, κάτι που μας έχει κάνει πιο ανθεκτικούς. Υπάρχουν ήδη θετικά μέτρα που έχει υιοθετήσει η κυβέρνηση, όπως η startup visa και τα κίνητρα για επενδυτικούς αγγέλους, τα οποία έχουν διευκολύνει την είσοδο και την επιστροφή ταλαντούχων Ελλήνων στο οικοσύστημα”. Όπως πρόσθεσε, τα βασικά συστατικά βρίσκονται στη θέση τους, αλλά χρειάζεται περισσότερη δουλειά.

πηγή capital.gr