Ο λοιμός που έπληξε την αρχαία Αθήνα στα χρόνια του Περικλή και στον οποίο αναφέρεται εκτενώς ο Θουκυδίδης κατά την εξιστόρηση του Πελοπονησιακού Πολέμου, ίσως ήταν η πρώτη καταγραφή του ιού Έμπολα στην ιστορία, υποστηρίζει αμερικανός ερευνητής, ένας ισχυρισμός που έχει γίνει και από άλλους επιστήμονες στο παρελθόν.

Τα στοιχεία

«Ασθένειες όπως ο Έμπολα, που συνήθως κατατάσσουμε στην κατηγορία των νέων ή αναδυόμενων ασθενειών, στην πραγματικότητα μπορεί να είναι πολύ παλαιότερες από ό,τι συνειδητοποιούμε» δήλωσε ο Καζαντζιάν. Όπως εκτιμά, Αφρικανοί που είχαν έλθει στην αρχαία Αθήνα ως δούλοι (υπηρέτες, αγρότες κ.ά.), μπορεί να μετέφεραν τον ιό στην πόλη μέσω του λιμανιού του Πειραιά, όπου κατέφθασαν με το πλοίο. Θεωρεί, επίσης, σημαντικό ότι, όπως συνέβη και στην εποχή μας, οι πρώτοι που πέθαναν από τον λοιμό, σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, ήσαν οι ίδιοι οι γιατροί.

Πανάρχαιος

Οι περισσότεροι επιστήμονες θεωρούν ότι το πρώτο ξέσπασμα του Έμπολα συνέβη το 1976 στη Δημοκρατία του Κογκό (τότε Ζαϊρ). Όμως, επίσης, δέχονται ότι ο ιός Έμπολα είναι πανάρχαιος και δεν αποκλείουν ότι μόλυνε ζώα ακόμη και πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια, πολύ πριν πλήξει και τους ανθρώπους.

Ο Γουίλιαμ Σάφνερ, καθηγητής προληπτικής ιατρικής και λοιμωδών νοσημάτων του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Βάντερμπιλτ του Τενεσί, δήλωσε ότι «μάλλον ποτέ δεν θα μάθουμε τι προκάλεσε την αθηναϊκή επιδημία. Θεωρώ κάπως τραβηγμένο, όμως, ότι ο λοιμός της Αθήνας οφειλόταν στον Έμπολα, αν και είναι ευχάριστο ότι νέοι άνθρωποι ασχολούνται με το ζήτημα και κάνουν εικασίες».

Σε κάθε περίπτωση, ο Καζαντζιάν επεσήμανε πως οι παρατηρήσεις του Θουκυδίδη (ο οποίος είχε ο ίδιος νοσήσει, αλλά επέζησε) προσφέρουν μαθήματα για τον σύγχρονο κόσμο. Ο έλληνας ιστορικός παρατήρησε ότι ο φόβος των Αθηναίων επιδείνωσε το πρόβλημα, καθώς οι άνθρωποι συχνά εγκατέλειπαν τις ευθύνες τους απέναντι στους άλλους, ενώ παράλληλα συνωστίζονταν σε ορισμένους χώρους, με συνέπεια να εξαπλώνεται η νόσος πιο εύκολα. Κάτι ανάλογο, σύμφωνα με τον αμερικανό ερευνητή, παρατηρείται και στην εποχή μας, εμποδίζοντας έτσι τις προσπάθειες ελέγχου του Έμπολα στην Αφρική.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ