Η Γροιλανδία ψηφίζει με το βλέμμα στον Τραμπ

Σχεδόν σε κάθε εκλογή εδώ και μισόν αιώνα, οι επίδοξοι ηγέτες στη Γροιλανδία  υπόσχονται να επιδιώξουν την ανεξαρτησία από τη Δανία. Μετά από τόσες εκλογικές αναμετρήσεις, κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί. Φέτος, ωστόσο με τον πρόεδρο των ΗΠΑ  Ντόναλντ Τραμπ να διακηρύσσει στεντόρεια τη θέρμη του για προσάρτηση και τη Δανία να επιβεβαιώνει τη σημασία των δεσμών της με το νησί της Αρκτικής, η ανεξαρτησία έχει εκτοξευθεί στην κορυφή της ατζέντας.

Οι υποψήφιοι εν όψει των βουλευτικών εκλογών της 11ης Μαρτίου αναγκάζονται να πάρουν θέση επί του θέματος -εκείνοι που προηγούνται είναι υπέρ της ανεξαρτησίας- και οι ψηφοφόροι θέλουν να δουν ένα όραμα για το πώς θα μπορούσε να είναι μια ανεξάρτητη Γροιλανδία και πότε θα μπορούσε να επιτευχθεί. “Ξαφνικά, υπάρχει ένα τεράστιο κίνημα ανεξαρτησίας”, λέει η Qupanuk Olsen,  influencer από την πρωτεύουσα Nuuk. “Οι Γροιλανδοί, λόγω Τραμπ, αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι αξίζουμε περισσότερο απ’ όσο πιστεύαμε“.

Η Γροιλανδία ελέγχεται από τη Δανία από τότε που ιεραπόστολοι ίδρυσαν μια αποικία εκεί πριν από τρεις αιώνες. Η επιρροή της χώρας στο νησί αυξανόταν σταθερά ανά τους αιώνες καθώς οι Δανοί έχτιζαν εμπορικούς σταθμούς και προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν τους φυσικούς πόρους της. Το αποικιακό καθεστώς της Γροιλανδίας έληξε επίσημα τη δεκαετία του 1950, όταν έγινε πλήρης επαρχία του Βασιλείου της Δανίας και οι νησιώτες έλαβαν δανική υπηκοότητα.

Το απέραντο, απομονωμένο νησί – απέχει πέντε ώρες πτήσης από την Κοπεγχάγη, με μόλις τέσσερα δρομολόγια την εβδομάδα – βρίσκεται στο επίκεντρο της παγκόσμιας συζήτησης για την ασφάλεια. Βρίσκεται μεταξύ του Αρκτικού και του βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού, φιλοξενεί μια αμερικανική στρατιωτική βάση που παρακολουθεί το Διάστημα και ανιχνεύει πυραύλους, ενώ ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι το νησί είναι ζωτικής σημασίας για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.

Κόμβος

Ο Αμερικανός πρόεδρος επανέλαβε αυτό το μήνυμα σε ομιλία του στο Κογκρέσο την Τρίτη, λέγοντας ότι “με τον ένα ή τον άλλο τρόπο” θα αποκτήσει τον έλεγχο της επικράτειας.

Η Γροιλανδία διατηρεί μεγάλα αποθέματα κρίσιμων ορυκτών που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρονικές συσκευές, τα οποία γίνονται πιο προσιτά καθώς λιώνουν τα τεράστια πολικά στρώματα πάγου της. Η αύξηση της θερμοκρασίας αναμένεται να επεκτείνει τις ναυτιλιακές διαδρομές της Αρκτικής, δίνοντας δυνητικά στην περιοχή έναν κεντρικό ρόλο στο παγκόσμιο εμπόριο. Το αποτέλεσμα των φετινών εκλογών θα επηρεάσει όχι μόνο τη Γροιλανδία αλλά “και το μέλλον του ΝΑΤΟ“, λέει ο Jacob Kaarsbo, πρώην επικεφαλής αναλυτής στη Δανική Υπηρεσία Πληροφοριών Άμυνας. “Θα μπορούσε να έχει εκτεταμένο αντίκτυπο στην ασφάλεια της Ευρώπης”.

Εν όψει εκλογών, ο Kaarsbo αναμένει παρέμβαση τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από τη Ρωσία, χώρες οι οποίες έχουν προσπαθήσει να ενισχύσουν την επιρροή τους στο νησί. Η περιοχή έχει ήδη δει μια αύξηση σε ψεύτικες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που προωθούν την ανεξαρτησία. 

Ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας, Múte B. Egede, υποψήφιος για επανεκλογή με το κόμμα Inuit Ataqatigiit, παρότρυνε την Πρωτοχρονιά τον λαό του να αφαιρέσει “τα δεσμά της αποικιακής εποχής”. Ενώ έχει ξεκαθαρίσει ότι η Γροιλανδία δεν είναι προς πώληση, έχει πει επίσης ότι οραματίζεται μια στενότερη σχέση με τις ΗΠΑ και ότι θα καλωσόριζε απευθείας συνομιλίες με τον Τραμπ. “Δεν θέλουμε να είμαστε Δανοί, δεν θέλουμε να είμαστε Αμερικανοί”, είπε ο Egede τον Ιανουάριο από τη Δανία. “Εμείς, φυσικά, θέλουμε να είμαστε Γροιλανδοί”.

Η ανεξαρτησία θα απαιτούσε τη διαπραγμάτευση συμφωνίας με τη Δανία που θα πρέπει να εγκριθεί σε ένα δεσμευτικό δημοψήφισμα στη Γροιλανδία και να λάβει την ευλογία των κοινοβουλίων και των δύο χωρών.

Οι έρευνες δείχνουν ότι οι περισσότεροι Γροιλανδοί θέλουν το δικό τους κράτος, με το 56% των ερωτηθέντων σε δημοσκόπηση της Verian τον Ιανουάριο να δηλώνει ότι θα ψήφιζε “ναι” στην ανεξαρτησία.

Αμερικανοί;

Ο Τραμπ έχει ισχυριστεί ότι οι κάτοικοι του νησιού θέλουν να γίνουν Αμερικανοί, ωστόσο οι δημοσκοπήσεις λένε μια διαφορετική ιστορία. Περίπου το 85% των Γροιλανδών αντιτίθενται στην ένταξη στις ΗΠΑ και η δυναμική προσέγγιση του Αμερικανού προέδρου έχει πυροδοτήσει αυξανόμενα αισθήματα κατά του Τραμπ. Μια ομάδα MAGA influencers επισκέφτηκαν τον Ιανουάριο την Nuuk μοιράζοντας καπέλα και χαρτονομίσματα εκατοντάδων δολαρίων και λέγοντας στους περαστικούς “Καλώς ήλθατε στην Αμερική”. Οι Γροιλανδοί αντέδρασαν με οργή. “Αηδιαστικό”, δήλωσε ο Jakob Nordstrom, κάτοικος του Nuuk, αφότου ο 11χρονος γιος του επέστρεψε στο σπίτι με 100$. “Είναι πραγματικά ανήκουστο και μοιάζει με ενέδρα”.

Ο σημαντικότερος οικονομικός κλάδος της Γροιλανδίας είναι η αλιεία, με τις γαρίδες, τον μπακαλιάρο και την ιππόγλωσσα να αντιπροσωπεύουν το 90% των εξαγωγών και το 25% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Η περιοχή ποντάρει επίσης στους φυσικούς της πόρους, αλλά τουλάχιστον τέσσερα έργα εξόρυξης έχουν σταματήσει από το 2010 και εξής, μετά από αμφισβήτηση σχετικά με το περιβαλλοντικό και οικονομικό τους κόστος.

Το Siumut, κόμμα του κυβερνητικού συνασπισμού, θέλει να διεξαγάγει δημοψήφισμα ανεξαρτησίας μέσα στην επόμενη τετραετία. Το κόμμα υποστηρίζει μια “ελεύθερη ένωση” – δηλαδή μια εθελοντική συνεργασία με ένα άλλο κράτος, λέει η Doris Jensen, βουλευτής του Siumut. “Θα είναι απαραίτητο να αναπτύξουμε συνεργασίες”, τονίζει.

Απόδοση – Επιμέλεια: Γιώργος Δ. Παυλόπουλος

πηγή capital.gr