Τετάρτη 07.06.2023

Έντεκα πρώτα συμπεράσματα από τις εκλογές της 21ης Μαΐου…

Νίκος Φελέκης

1) Η ΝΔ θριάμβευσε. Ακόμη και στο πιο τρελό όνειρο του Μητσοτάκη δεν υπήρχε το νταμπλ σκορ (40%-20%) επί του Τσίπρα. Πλέον είναι κυρίαρχος του παιχνιδιού

Κινδυνεύει μόνο από τον εαυτό του. Από την οίηση και την αλαζονεία της εξουσίας. Στις εκλογές με την ενισχυμένη αναλογική θα έχει άνετη αυτοδυναμία. Αν καταφέρει στη δεύτερη τετραετία του να έχει σοβαρά οικονομικά αποτελέσματα που θα μειώσουν πληθωρισμό, ανεργία, χρέος και ελλείμματα και θα αυξήσουν ΑΕΠ, επενδύσεις, μισθούς και συντάξεις και ταυτοχρόνως να κάνει τις θεσμικές αλλαγές που επαγγέλεται τότε μπορεί να είναι ο πρώτος Έλληνας πολιτικός που θα κερδίσει και τρίτη συνεχόμενη εκλογή.

2) Ο ΣΥΡΙΖΑ καταποντίστηκε. Η πτώση κατά 11,5 μονάδες (από το 31% στο 20%) δεν υπήρχε ούτε στους χειρότερους εφιάλτες του Τσίπρα. Πηγαίνει στις δεύτερες εκλογές χωρίς αφήγημα, ψυχολογία και με αμφισβήτηση της ηγεσίας του. Το επόμενο διάστημα αντί να επικεντρωθεί στο «ψαλίδισμα» της δεξιάς παράταξης θα βρεθεί στη δύσκολη θέση να αμύνεται στις επιθέσεις του ΠΑΣΟΚ για την ηγεμονία στον κεντροαριστερό χώρο. Η κυβερνώσα αριστερά πνίγηκε στις καταβόθρες των κυβερνήσεων ειδικού σκοπού, ανοχής και ηττημένων. Και διασύρθηκε με τα καλαμπούρια για τοπικά νομίσματα, πεντοχίλιαρα της μεσαίας τάξης και την κατρουγκάλειο φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών.

3) Το ΠΑΣΟΚ κέρδισε το στοίχημα του διψήφιου ποσοστού. Και της πολιτικής επιβίωσης. Όμως είναι η καταβαράθρωση του ΣΥΡΙΖΑ αυτή που του δίνει ελπίδες για καλύτερες μέρες και όχι το ποσοστό (11,5%) που έλαβε. Το ποσοστό του είναι πιο κάτω και από το 13% που πήρε ο Βενιζέλος το 2012. Το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ είναι ότι δεν κάνει άλματα, αλλά …τσιμπολογήματα. Από το 4% πήγε στο 6%, μετά στο 8% και τώρα στο 11,5%. Για να φτάσει να γίνει ξανά κυβερνητικό κόμμα θα πρέπει αφενός να ξεπεράσει, στις επόμενες εκλογές, τον ΣΥΡΙΖΑ και αφετέρου να αναγνωριστεί από την κοινωνία ως ο φορέας που την επόμενη τετραετία θα ηγηθεί της αντιπολίτευσης. Δύσκολα και τα δύο όσο βασικός στόχος της Χαριλάου Τρικούπη φαίνεται να είναι ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ και όχι ο Μητσοτάκης και η κυβέρνηση.

4) Στις προηγούμενες εκλογές ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ άθροιζαν 40% όσο και η ΝΔ. Τώρα η Κεντροαριστερά υπολείπεται κατά 10 μονάδες της Κεντροδεξιάς. Αυτό είναι το στρατηγικό πρόβλημα και όχι αν το 20-11 γίνει 17-14 ή 23-9. Η ανασύνθεση της Προοδευτικής Παράταξης και η ανάδειξή της σε ισχυρό αντίπαλο της Συντηρητικής είναι αυτό που πρωτίστως πρέπει να απασχολεί τον Τσίπρα και τον Ανδρουλάκη και όχι ποιος έχει μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα. Η μείωση των ανισοτήτων, η επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων και η υπεράσπιση των λαϊκών τάξεων, του κοινωνικού κράτους και των δικαιωμάτων είναι αυτά που ενδιαφέρουν και από αυτά θα κριθεί ποιος θα είναι ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης και οιωνεί διάδοχος του Μητσοτάκη στο γκουβέρνο.

5) Στις χθεσινές εκλογές αυτό που έγινε είναι η ανακατανομή των ποσοστών μεταξύ των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Η ΝΔ το 2019 είχε πάρει 39,85% και τώρα πήρε 40,79%. Ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019 πήρε 31,53% και τώρα πήρε 20,07% τις 11,5 μονάδες που έχασε τις μοιράστηκαν το ΠΑΣΟΚ το ΚΚΕ, η Πλεύση Ελευθερίας, το ΝΙΚΗ και μικρότερα κόμματα. Μία μονάδα κέρδισε και η ΝΔ. Στην επαρχία τις απώλειες του ΣΥΡΙΖΑ τις καρπώθηκε σχεδόν αποκλειστικά το ΠΑΣΟΚ, ενώ στο Λεκανοπέδιο Αττικής μοιράστηκε στα προαναφερόμενα κόμματα. Το ΠΑΣΟΚ κέρδισε 3,5%, το ΚΚΕ πήρε 2% επιπλέον, 1,5% ανέβηκε η Ζωή και σχεδόν 3% η ΝΙΚΗ. Συν το 1% της ΝΔ, να το 11% που έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ.

Κανονικός …αιμοδότης των υπολοίπων κομμάτων απεδείχθη η Κουμουνδούρου. Ο ΣΥΡΙΖΑ κυριολεκτικά αποδεκατίστηκε την τελευταία εβδομάδα. Τόσα λάθη μαζεμένα ούτε ο χειρότερος εχθρός της Κουμουνδούρου δεν θα μπορούσε να τα φανταστεί. Η κυβέρνηση ειδικού σκοπού, τα πεντοχίλιαρα της Φωτίου, τα τοπικά νομίσματα του Τσακαλώτου, οι ψήφοι των Χρυσαυγιτών, η εμμονή με τις ψήφους του Βαρουφάκη και την ανοχή του Κουτσούμπα. Και το κερασάκι στην τούρτα ή καλύτερα στην καμμένη πουτίγκα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ο φόρος του Κατρούγκαλου σε 1.750.000 ελεύθερους επαγγελματίες. Τι να πει κανείς! Τα ‘βλέπε ο Γκρίνμπεργκ -ο αμερικανός μάνατζερ του Μητσοτάκη- κι έτριβε τα μάτια του ο άνθρωπος.

6) Όλα αυτά σίγουρα συνέβαλαν στο να διαμορφωθεί το αρνητικό τελικό αποτέλεσμα για την Κουμουνδούρου. Όχι όμως καθ’ ολοκληρίαν. Λόγω αυτών ο ΣΥΡΙΖΑ υπολογίζεται να έχασε 4-5 μονάδες. Το υπόλοιπο το έχασε επειδή φαίνεται να υπάρχει μια δομική υπεροχή της ΝΔ, η οποία εδράζεται στις θέσεις της για την οικονομία και τις δημοσιονομικές εξελίξεις. Αυτές ήταν οι 5-6 μονάδες της διαφοράς που έβλεπαν οι δημοσκόποι. Τις υπόλοιπες 4-5 τις έκαναν δώρο στον Μητσοτάκη ο Τσίπρας και οι σύντροφοί του την τελευταία εβδομάδα. Τελικά οι υποκλοπές και τα Τέμπη δεν επηρέασαν, όπως πίστευε η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, τους ψηφοφόρους.

Αυτό που βάρυνε στην απόφασή τους πίσω από το παραβάν δεν ήταν η οργή, αλλά ο φόβος για τις οικονομικές εξελίξεις. Άκουγαν για Δήμητρες, τοπικά νομίσματα, φόρους και διάφορα …σότα περγαμότα και είπαν καλύτερα το Μητσοτάκη παρά τον Βαρουφάκη, δηλαδή επιστροφή στο 2015. Δεν μας αρέσει ο Μητσοτάκης, ακρίβεια υπάρχει, απευθείας αναθέσεις κάνει, αλλά έχει δώσει και επιδόματα 60 δις. Άστον να συνεχίσει, μην ξαναμπούμε σε περιπέτειες. Δεν ξέρουμε και τι θα γίνει στην Τουρκία. Σε αυτή τη φράση συμπυκνώνεται το νταμπλ σκορ της ΝΔ στον ΣΥΡΙΖΑ.

7) Σε όλες τις δημοσκοπήσεις η ακρίβεια και η οικονομία ήταν αυτά που απασχολούσαν τους ψηφοφόρους. Όμως η εκλογική μάχη δόθηκε για την απλή αναλογική, την προοδευτική διακυβέρνηση, ποιοι θα συμμετέχουν και τις διαδικασίες που θα επιτευχθεί, τις υποκλοπές, τα Τέμπη, τα «πετσωμένα» μέσα ενημέρωσης, τους «Πάτσηδες, τους θανάτους από την πανδημία. Αντί να επιμένει μονότονα στην ακρίβεια, τους πλειστηριασμούς, τους μισθούς και να προβάλλει τις προτάσεις του για το πως θα διορθώσει τα οικονομικά προβλήματα άπλωσε …τραχανά επί παντός του επιστητού.

Αντί η κριτική του να είναι επικεντρωμένη στα δύο τρίτα -όχι τέσσερα- θέματα που απασχολούν και ενδιαφέρουν τους ψηφοφόρους ο ΣΥΡΙΖΑ πυροβολούσε αδιακρίτως και τις περισσότερες φορές με αρνητικό τρόπο. Έβλεπε το ποτήρι άδειο. Αντίθετα η ΝΔ είχε θετική ατζέντα και ήταν επικεντρωμένη στο «μισογεμάτο ποτήρι» που θέλει μια δεύτερη τετραετία για να το γεμίσει.

8) Η λεγόμενη δεξιά πολυκατοικία, με εξαίρεση τον Βελόπουλο ξέμεινε από ενοίκους. Αντίθετα ο Βαρουφάκης και η Ζωή Κωνσταντοπούλου για μια χούφτα ψήφους έμειναν εκτός Βουλής. Και μαζί με αυτούς και το κόμμα ΝΙΚΗ, που η εκλογική του βάση, λέγεται ότι ήταν θρησκευόμενοι ψηφοφόροι του Πάνου Καμμένου, οι οποίοι στις προηγούμενες εκλογές βρίσκονταν πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ παρά στη ΝΔ.

Τα τρία αυτά κόμματα αθροίζουν περίπου 8,5% του εκλογικού σώματος. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκονταν στην περιοχή του 30% ο Τσίπρας θα έτριβε τα χέρια του αφού θα μπορούσε να πάρει τουλάχιστον το μισό τους ποσοστό στην δεύτερη και δημοψηφισματικού χαρακτήρα εκλογική αναμέτρηση με τον Μητσοτάκη. Τώρα, με τον ΣΥΡΙΖΑ στο 20% και χωρίς κυβερνητική προοπτική οι ψηφοφόροι μπορεί να επιλέξουν να δώσουν στα τρία αυτά μικρά κόμματα τις λίγες ψήφους που χρειάζονται για να μπουν στη Βουλή. Εάν μπουν στη Βουλή (και από πεντακομματική γίνει οκτακομματική) το 16% της αναντιπροσώπευτης ψήφους που κατεγράφη στις εκλογές της 21ης Μαΐου αυτομάτως θα πέσει στο μισό και πιο κάτω από το 8% ανεβάζοντας έτσι την αυτοδυναμία στο 38%.

9) Το πως θα ανεβάσει το ποσοστό του ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτό που (πρέπει να) απασχολεί τον Τσίπρα. Από τη στιγμή που δεν έχει άμεσο κυβερνητικό αφήγημα είναι δύσκολο. Η εκλογική του στρατηγική θα πρέπει να ισορροπήσει σε τρία ασταθή βάθρα. Το πρώτο, να «ρουφήξει» αυτός τα τρία μικρά κόμματα και όχι να «βυζάξουν» αυτά από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Το δεύτερο, να περιορίσει όσο (και εάν) μπορεί το ιμπέριουμ του Μητσοτάκη. Να δυσκολέψει την επίτευξη της αυτοδυναμίας του πρέπει να είναι ο στόχος. Το τρίτο, να μην εγκλωβιστεί σε ένα πόλεμο φθοράς με το ΠΑΣΟΚ για το ποιος θα είναι η μελλοντική αξιωματική αντιπολίτευση. Αυτή η διαμάχη εξυπηρετεί πρωτίστως το ΠΑΣΟΚ, αλλά και την κυβέρνηση. Στην πολιτική ο δεύτερος αντιπαρατίθεται με τον πρώτο και όχι με τον τρίτο. Αν αμύνεσαι για να κρατήσεις τη δεύτερη θέση και δεν επιτίθεσαι για να διευρύνεις τα περιθώρια μελλοντικής επικράτησης επί του πρώτου έχεις χάσει το παιχνίδι. Η αξιωματική αντιπολίτευση (οφείλει να) κάνει μονομέτωπο αγώνα κι όχι διμέτωπο. Το μέτωπο είναι προς την κυβέρνηση και όχι στα μικρότερα κόμματα της αντιπολίτευσης, που μέχρι πρότινος θεωρούσες δυνάμει κυβερνητικούς εταίρους.

Αντί να καταγγέλλεις τον Ανδρουλάκη και τον Κουτσούμπα που σε πολεμάνε -και είναι λογικό για να περιφρουρήσουν τη δύναμή τους- απευθύνεσαι στα δημοκρατικά και αντιδεξιά αισθήματα των προοδευτικών πολιτών και θέτεις τα εκλογικά διλήμματα για την πορεία της χώρας και της ανάγκης να υπάρχει ισχυρός έλεγχος στη διακυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία με βάση το αποτέλεσμα της 21ης Μαΐου θα πρέπει μάλλον να θεωρείται δεδομένη. Βεβαίως, με τον Αντώναρο υποψήφιο δεν κάνεις αντιδεξιό αγώνα ούτε μπορείς να καλείς σε διάλογο τους πασόκους (και ιδιαίτερα τους παπανδρεϊκούς) με φόντο τα πολλά πρόσωπα του καραμανλισμό, αλλά αυτή είναι μια άλλη συζήτηση.

10) Το εκλογικό αποτέλεσμα ισχυροποίησε τον Μητσοτάκη, τον Ανδρουλάκη και τον Κουτσούμπα στα κόμματά τους. Αντίθετα, η εκλογική καταβαράθρωση του ΣΥΡΙΖΑ έχει ως λογική συνέπεια και την αμφισβήτηση της ηγετικής επάρκειας του Τσίπρα. Θα ήταν όμως καταστροφικό, πολιτικά και εκλογικα, τόσο για τον Τσίπρα όσο και για τον ΣΥΡΙΖΑ να επικρατήσει η λογική ότι ο Τσίπρας είναι αρχηγός υπό προθεσμία, μέχρι τις εκλογές της 25ης Ιουνίου. Καλύτερα να υπάρξει αλλαγή φρουράς τώρα παρά να λέγεται ότι το θέμα της ηγεσίας θα συζητηθεί την επομένη των εκλογών.

Μόνον ηλίθιοι ή εχθροί του ΣΥΡΙΖΑ θα υποστήριζαν μια τέτοια ανοησία. Η πολιτική έχει και νίκες και ήττες. Και τα πάντα εξετάζονται μετά τις εκλογές. Δεν λες ότι υπάρχει πρόβλημα, αλλά θα το αντιμετωπίσουμε αργότερα επειδή τώρα δεν μας φτάνει ο χρόνος ή δεν έχουμε καλύτερο/η από τον Τσίπρα. Αντί να φλυαρούν θα έπρεπε να υιοθετήσουν τα γαλλικά του Τζουμάκα στον εκπρόσωπο τύπου του ΠΑΣΟΚ: Silence.

11) Τελικά ούτε οι νέοι ούτε οι αναποφάσιστοι ψηφοφόροι προτίμησαν τον ΣΥΡΙΖΑ. Πλειοψηφία και στις δύο αυτές κατηγορίες ήταν, με βάση την ανάλυση των exit polls η ΝΔ. Το γεγονός ότι ο Τσίπρας περίμενε αυτούς για να ανατρέψει ή να περιορίσει τη διαφορά δείχνει ότι η γνώση του για την εκλογική συμπεριφορά των πολιτών δεν είναι και η καλύτερη δυνατή. Επίσης, αποδεικνύεται λάθος η στροφή προς το Κέντρο.

Στην πλειοψηφία τους οι κεντρώοι προτίμησαν τον Μητσοτάκη, ενώ δεύτερη επιλογή τους ήταν το ΠΑΣΟΚ, με τον ΣΥΡΙΖΑ να λαμβάνει περίπου το 12% των κεντρώων ψηφοφόρων. Βέβαια, τους μετριοπαθείς μεσοχωρίτες δεν μπορείς να τους κερδίσεις με τον Πολλάκη, τον Αντώναρο, τον Μιθριδάτη, την Φωτίου, τον Κατρούγκαλο και έχοντας τον Βαρουφάκη για κυβερνητική καβάντζα. Είναι προφανές ότι στην κοινωνία σημειώνονται αλλαγές και μετατοπίσεις τις οποίες η Κουμουνδούρου, σε αντίθεση με το Μαξίμου, δεν φαίνεται να έχει εισέτι κατανοήσει, με αποτέλεσμα ολόκληρη η Ελλάδα να βαφτεί γαλάζια.

Να πέσουν ακόμη και η Κρήτη και η Δυτικά Ελλάδα, παραδοσιακά κάστρα της Προοδευτικής Παράταξης. Και να περάσουν στα χέρια της Δεξιάς οι λαϊκές και εργατικές περιφέρειες της Δυτικής Αθήνας και της Β’ Πειραιώς…

Πηγή: Protothema

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ