Εφορία: Οι απίστευτες αδικίες του φορολογικού συστήματος – Παραλογισμοί, ανισότητες και στρεβλώσεις

Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία για τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων:

α) Τα εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις φορολογούνται με κλίμακα στην οποία ο κατώτατος συντελεστής φόρου ανέρχεται στο 9% και επιβάλλεται μέχρι το επίπεδο ετησίου εισοδήματος των 10.000 ευρώ. Πάνω από το επίπεδο ετησίου εισοδήματος των 10.000 ευρώ και μέχρι τα 20.000 ευρώ επιβάλλεται συντελεστής φόρου 2,5 φορές μεγαλύτερος και συγκεκριμένα 22%! Πάνω από τα 20.000 ευρώ και μέχρι τα 30.000 ευρώ επιβάλλεται συντελεστής φόρου 28%, ενώ πάνω από τα 30.000 και μέχρι τα 40.000 ευρώ εφαρμόζεται συντελεστής φόρου 36%. Για το τμήμα του ετησίου εισοδήματος άνω των 40.000 ευρώ προβλέπεται συντελεστής φόρου 44%.

* 777 ευρώ, εάν δεν υπάρχουν προστατευόμενα τέκνα.

* 900 ευρώ, εάν υφίσταται ένα προστατευόμενο τέκνο.

* 1.340 ευρώ εάν υφίστανται τρία προστατευόμενα τέκνα.

* 1.560 ευρώ εάν υφίστανται τέσσερα προστατευόμενα τέκνα.

Για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο μετά το πέμπτο, η μείωση του φόρου αυξάνεται κατά 220 ευρώ για κάθε επόμενο τέκνο.

Το ισχύον κατά περίπτωση ποσό έκπτωσης φόρου αφαιρείται από τον φόρο, ο οποίος προκύπτει από την εφαρμογή της παραπάνω κλίμακας.

Εάν το ποσό του φόρου που αναλογεί με βάση την φορολογική κλίμακα είναι μικρότερο του ισχύοντος ποσού έκπτωσης, η μείωση του φόρου περιορίζεται στο ποσό του αναλογούντος φόρου.

Για όσους από τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ, η ισχύουσα κατά περίπτωση έκπτωση φόρου (των 777 – 1.780 ευρώ κ.λπ.) μειώνεται κατά το 2% του πέραν των 12.000 ευρώ τμήματος του ετησίου εισοδήματος.

γ) Τα εισοδήματα από ατομικά ασκηθείσες επιχειρηματικές δραστηριότητες φορολογούνται με την ίδια κλίμακα με την οποία φορολογούνται τα εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, αλλά από τον φόρο που αναλογεί με βάση την κλίμακα δεν αφαιρείται καμία έκπτωση φόρου. Δηλαδή όσοι φορολογούμενοι αποκτούν εισοδήματα προερχόμενα αποκλειστικά από ατομικά ασκηθείσες επιχειρηματικές δραστηριότητες δεν δικαιούνται αφορολόγητο όριο εισοδήματος με την μορφή έκπτωσης φόρου, όπως οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, αλλά φορολογούνται από το πρώτο ευρώ του καθαρού εισοδήματος που δηλώνουν, με βάση την κλίμακα που περιγράψαμε παραπάνω.

δ) Σε κάθε περίπτωση φορολογούμενου που αποκτά εισοδήματα από μισθωτή εργασία ή συντάξεις καθώς και εισοδήματα από ατομικά ασκηθείσες επιχειρηματικές δραστηριότητες, τα εισοδήματα από τις δύο αυτές διαφορετικές πηγές αθροίζονται και φορολογούνται ενιαία, με την κλίμακα που περιγράψαμε παραπάνω. Στην περίπτωση αυτή, υπολογίζεται έκπτωση φόρου (που ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο) αλλά μόνο με βάση το εισόδημα που προέρχεται από μισθωτή εργασία ή συντάξεις.

ε) Τα εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες φορολογούνται με την κλίμακα που περιγράψαμε παραπάνω, αλλά ξεχωριστά (αυτοτελώς). Δηλαδή δεν αθροίζονται με τα εισοδήματα από τις υπόλοιπες πηγές. Αν ο φορολογούμενος που αποκτά αγροτικό εισόδημα είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης, τότε ισχύει γι’ αυτόν το ίδιο καθεστώς εκπτώσεων φόρου που προβλέπεται για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους.

στ) Τα εισοδήματα από την εκμετάλλευση ακίνητης περιουσίας (από ενοίκια) φορολογούνται ξεχωριστά (αυτοτελώς) με κλίμακα στην οποία ισχύουν συντελεστές φόρου:

1) 15% μέχρι το επίπεδο ετησίου εισοδήματος 12.000 ευρώ.

2) 35% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ.

2) 45% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος πάνω από τα 35.000 ευρώ.

Από τη σύγκριση των επιβαρύνσεων που προκύπτουν ανά κατηγορία εισοδήματος με βάση τα όσα περιγράψαμε παραπάνω προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

1) Φορολογούμενοι με συνολικά ετήσια εισοδήματα μικρότερα πληρώνουν φόρο περισσότερο από άλλους με συνολικά ετήσια εισοδήματα μεγαλύτερα! Π.χ. φορολογούμενος με δύο προστατευόμενα τέκνα και ετήσιο εισόδημα 25.000 ευρώ από μισθούς πληρώνει φόρο 3.640 ευρώ, ενώ φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 18.000 ευρώ από ακίνητα πληρώνει φόρο 3.900 ευρώ, δηλαδή 260 ευρώ περισσότερο από τον μισθωτό με τα 7.000 ευρώ περισσότερα το χρόνο! Και μάλιστα πληρώνει τον ίδιο, υψηλότερο φόρο, ανεξαρτήτως του εάν βαρύνεται με τέκνα ή όχι και ανεξαρτήτως του εάν βαρύνεται με πολλά ή λίγα τέκνα. Επίσης φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 16.000 ευρώ από ατομική επιχείρηση πληρώνει φόρο 2.220 ευρώ, ενώ φορολογούμενος με εισόδημα 14.000 ευρώ από ενοίκια πληρώνει φόρο 2.500 ευρώ, δηλαδή 280 ευρώ περισσότερα από τον άλλον με το υψηλότερο κατά 2.000 ευρώ εισόδημα!

2) Οι φορολογούμενοι που αποκτούν εισοδήματα προερχόμενα αποκλειστικά από μισθώματα φορολογούνται περισσότερο από όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες φυσικών προσώπων, για ίδια ποσά ετησίου εισοδήματος. Οσοι εξ αυτών δηλώνουν ετήσια εισοδήματα μέχρι 40.000 ευρώ πληρώνουν φόρο από 15% έως 30% επί του ετησίου εισοδήματός τους έναντι 9%-24% που πληρώνουν οι έχοντες εισοδήματα προερχόμενα αποκλειστικά από επιχειρηματικές δραστηριότητες και 0%-23% που πληρώνουν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι. Ο λόγος είναι ότι οι εισπράττοντες μισθώματα, όπως και οι ασκούντες επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται από το πρώτο ευρώ του καθαρού εισοδήματος που θα δηλώσουν, ενώ οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι δικαιούνται αφορολόγητο όριο εισοδήματος κλιμακούμενο από 8.636 ευρώ και πάνω, ανάλογα με τα ανήλικα ή ενήλικα εξαρτώμενα τέκνα που τους βαρύνουν.

Επιπλέον για τους φορολογούμενους με εισοδήματα μόνο από μισθώματα ακινήτων, η κλίμακα υπολογισμού του φόρου εισοδήματος προβλέπει πολύ υψηλό συντελεστή φόρου 35%, πάνω από το επίπεδο των 12.000 ευρώ ετησίου εισοδήματος.

Π.χ. φορολογούμενος με συνολικό ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ προερχόμενο μόνο από μισθούς πληρώνει φόρο εισοδήματος 2.483 ευρώ, που αντιστοιχεί στο 12% του ετησίου εισοδήματός του. Φορολογούμενος με ίδιου ύψους συνολικό ετήσιο εισόδημα (20.000 ευρώ) προερχόμενο μόνο από ατομικά ασκηθείσα επιχειρηματική δραστηριότητα πληρώνει φόρο 3.100 ευρώ, που αντιστοιχεί στο 16% του ετησίου εισοδήματός του. Φορολογούμενος με ίδιου ύψους συνολικό ετήσιο εισόδημα (20.000 ευρώ) προερχόμενο από ενοίκια πληρώνει φόρο 4.600 ευρώ που αντιστοιχεί στο 23% του ετησίου εισοδήματός του.

3) Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο πολύπλοκα και οι αδικίες και οι στρεβλώσεις διευρύνονται στις περιπτώσεις φορολογουμένων με μικτά εισοδήματα, δηλαδή με εισοδήματα προερχόμενα από περισσότερες της μιας πηγές. Π.χ. φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 40.000 ευρώ εκ των οποίων τα 20.000 ευρώ προέρχονται από ατομική επιχείρηση και τα 20.000 ευρώ από μισθώματα πληρώνει φόρο συνολικού ύψους 7.700 ευρώ (3.100 ευρώ για το εισόδημα από την επιχείρηση και 4.600 ευρώ για το εισόδημα από τα μισθώματα). Μισθωτός φορολογούμενος με ίδιου ύψους εισόδημα με τον προηγούμενο φορολογούμενο, δηλαδή 40.000 ευρώ, εκ των οποίων όμως τα 30.000 ευρώ προέρχονται από μισθούς και τα 10.000 ευρώ από ατομική επιχείρηση πληρώνει συνολικό φόρο 9.083 ευρώ. Δηλαδή ενώ έχει συνολικό εισόδημα ίδιο με τον πρώτο φορολογούμενο πληρώνει 1.383 ευρώ περισσότερο φόρο! Στην περίπτωση του πρώτου φορολογούμενου, η κάθε πηγή εισοδήματος φορολογείται αυτοτελώς, ξεχωριστά, οπότε ο φόρος ξεκινά από χαμηλά επίπεδα για κάθε πηγή εισοδήματος. Στην περίπτωση του δεύτερου φορολογούμενου η φορολόγηση του εισοδήματος ολόκληρου γίνεται με ενιαία φορολογική κλίμακα και για τις δύο πηγές εισοδήματος. Δηλαδή τα εισοδήματα από διαφορετικές πηγές αθροίζονται: τα πρώτα 30.000 ευρώ που προέρχονται από μισθούς επιβαρύνονται με φόρο 5.483 ευρώ βάσει της φορολογικής κλίμακας για τους μισθωτούς και τα 10.000 ευρώ από την ατομική επιχείρηση προστίθενται στα 30.000 ευρώ από μισθούς και φορολογούνται με τον επόμενο συντελεστή της κλίμακας των μισθωτών, το 36%, αντί του 9% που θα φορολογούνταν, εάν δεν υπήρχε το εισόδημα από μισθούς! Ετσι, ο μισθωτός φορολογούμενος επιβαρύνεται με 3.600 ευρώ επιπλέον και ο συνολικός φόρος ανεβαίνει στα 9.083 ευρώ.