Χρόνια πολλά μυροβόλο Χίο μας

11 Νοεμβρίου 1912 – 11 Νοεμβρίου 2023

«Ελεύθερη σε χαιρετώ δευτέρα μου πατρίδα, που του τυφλού του ραψωδού σ’ονόμασαν κοιτίδα», διαλαλεί ο Γεώργιος Σουρής. Η Χίος μας των ποιητών, των μεγάλων λογίων και δημιουργών μας προστάζει να μείνουμε στις επάλξεις. «Χίος, Ωραίο νησί! και λέγοντας μονάχα τ’όνομά σου με περιχούν τ’ανθόνερα και τα ροδόσταμά σου», λέει ο Γεώργιος Δροσίνης. Η Χίος μας, που για τον Γιώργο Θεοτοκά, «είναι σαν μια νέα κοπέλα, λεπτοφυής και ευαίσθητη, ήμερη και ανήσυχη, μοναχική, ιδιόρρυθμη, με μια ατομικότητα πολύ έντονη μα σχεδόν ασύληφτη». Η Χίος μας, που είναι για τον ποιητή Αριστείδη Καράβα, «του Αιγαίου στολίδι ζηλευτό». Η Χίος μας που «σα χρυσολούλουδο του πελάγου, από μακριά μυροβολή», σύμφωνα με τον Γιάννη Ψυχάρη και «ο Χιώτης, πιστός, όπου κι αν πάει, ποτές δε ξεχνά την πατρίδα και πάντα γλυκαίνεται σαν τη βλέπη». Η Χίος μας, που σεμνύνεται για τη δημιουργία του πρώτου συντάγματος στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η Χίος μας, των μεγάλων γλυπτών της αρχαιότητας Βούπαλου, Άρχεμου, Γλαύκου. Η Χίος μας, της Νέας Μονής, της Παναγίας Κρίνας, της Μονής Μουνδών. Η Χίος μας, της λογιοσύνης, πατρίδα του θείου Όμηρου, του μεγάλου διαφωτιστή του γένους Αδαμαντίου Κοραή, των μεγάλων λόγιων της αναγέννησης Λέοντα Αλλάτιου, Γεώργιου Κορέσσιου, Νεόφυτου Βάμβα, Αλέξανδρου Πασπάτη και Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου. Η Χίος μας των γραμμάτων, με τις εξέχουσες μορφές του Κωνσταντίνου Άμαντου, του Ιωάννη Βλαχογιάννη, του Ιωάννη Συκουτρή, του Μιχάλη Παπαμαύρου, του Θεόδωρου Κάστανου, της Ειρήνης Παϊδούση, του Στυλιανού Βίου, του Κωνσταντίνου Κανελάκη, του Γεωργίου Ζολώτα, του παπα-Μάρκου Βασιλάκη. Η Χίος μας των μεγάλων σύγχρονων ποιητών, του Γεωργίου Σουρή, του Γεωργίου Δροσίνη, του Εμμανουήλ Ροϊδη, του Γεωργίου Βερίτη, του Αχιλλέα Παράσχου, του Λάμπρου Πορφύρα, του Φώτη Αγγουλέ, του Ματθαίου Μουντέ. Η Χίος μας των ηρώων, του Κωνσταντίνου Κανάρη, του Κωνσταντίνου Νικόδημου, του Ευστρατίου Αργέντη, του Αντωνίου Κορωνιού, των Μανώλη Μαυράκη και Γιάννη Πίτα, του Μιχάλη Βατάκη και του Ευαγγελινού, του παπα-Ξενάκη και του Αντώνη Τράτση, και του πιο πρόσφατου από τα χρόνια της χούντας, Σταύρου Κιολέογλου. Η Χίος μας των τεχνών, των ζωγράφων Γιάννη Μυταράκη, Παύλου Ροδοκανάκη, Θεόδωρου Ράλλη, Αριστείδη Γλύκα, Νίκου Γιαλούρη, Κύριλου Βενιάδη, του Γεωργίου Παναγιωτάκη, του Κώστα Πλακωτάρη, του Γεωργίου Τσαπέλα, του θεατράνθρωπου Αδαμαντίου Λεμού, των αρχιτεκτόνων Δημήτρη Πικιώνη και Ιωάννη Δεσποτόπουλου, των φωτογράφων Περικλή Παπαχατζηδάκη και Νίκου Χαβιάρα. Η Χίος μας των επιστημόνων, Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, Μικέ Παϊδούση, Εμμανουήλ Τιμόνη, Κωνσταντίνου Κουρουνιώτη, Σταματίου Κριμιζή. Η Χίος μας των μεγάλων ευεργετών, Φιλίππου Αργέντη, Ιωάννη Βαρβάκη, Ανδρέα Συγγρού, Ζωρζή Δρομοκαΐτη, Ζαννή Σκυλίτση, Έλενας Σκυλίτση-Βενιζέλου και Γεωργίου Χωρέμη